Ngày nay, chúng ta quá quen thuộc với cụm từ "Tấm nền IPS" bởi nó là công nghệ được trang bị rất nhiều trên các thiết bị di động như điện thoại. Và gần gũi nhất là chiếc iPhone chúng ta đang dùng. Apple đã trung thành với công nghệ tấm nền IPS trên iPhone và họ đã thành công. Bởi iPhone chính là biết bị có màn hình thuộc dạng đẹp nhất, màu sắc trung thực nhất, tuy độ phân giải của nó chỉ ở mức Full HD. Kém ra rất nhiều so với 2K, 3K của các smartphone khác.

Hôm nay, chúng ta cùng tìm hiểu công nghệ IPS là gì? Nó có gì đặc biệt.

Sự khác biệt của màn hình IPS và không có IPS trên laptop ThinkPad X230

 

Màn hình IPS là gì? (Theo Wikipedia)

IPS (viết tắt của cụm từ tiếng Anh In-plane Switching) là một công nghệ hình ảnh được áp dụng trên các màn hình LCD. Nó được phát triển để khắc phục những nhược điểm cố hữu của công nghệ TN (twisted nematic field effect) vốn được áp dụng rộng rãi trên các màn hình LCD trong những năm thập niên 1980 và nửa đầu 1990. Những nhược điểm đó bao gồm góc nhìn hẹp và khả năng tái hiện màu sắc hạn chế. Về cơ bản, phương pháp In-plane switching liên quan đến việc sắp xếp và chuyển đổi các định hướng của các phân tử tinh thể lỏng (LC) theo chiều ngang giữa những lớp kính nền, qua đó giảm lượng ánh sáng tán xạ, cung cấp góc nhìn rộng và cho ra màu sắc hiển thị tốt hơn.

Ý tưởng về công nghệ IPS đã được bắt đầu được nghiên cứu từ cách đây hơn 40 năm. Ngay từ năm 1974, đã có một bằng sáng chế được cấp cho ý tưởng sắp xếp các điện cực để tạo ra một điện trường song song với các tấm nền thủy tinh, tuy nhiên tại thời điểm đó, các nhà phát minh vẫn chưa thể tìm được cách áp dụng kỹ thuật này vào màn hình LCD. Trải qua nhiều giai đoạn nghiên cứu tiếp theo, đến năm 1996, công nghệ IPS mới được chính thức hoàn thiện bởi công ty Hitachi (Nhật Bản). Ngay sau đó, LG cùng nhiều công ty lớn khác ở Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật Bản đã tiếp nhận và bắt đầu sử dụng công nghệ này. Đây chính là thời điểm bắt đầu của kỷ nguyên màn hình IPS.
 
Hình ảnh mô phỏng cách nguyên lý động và ưu điểm của màn hình IPS
 
Ưu điểm của màn hình IPS:
 
-     Màn hình IPS tái hiện hình ảnh rõ ràng, màu sắc chính xác với góc nhìn rộng;
-     Không giống như TN LCD, màn hình IPS LCD không hiện sáng màn hình khi chạm vào. Điều này có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với các thiết bị cảm ứng như smartphone hay tablet;
 
Nhược điểm của màn hình IPS:
 
-     So với công nghệ TN truyền thống, IPS tiêu tốn điện năng hơn khoảng 15%;
-     Chi phí sản xuất tấm nền IPS cũng đắt hơn so với tấm nền TN;
 
Cùng với sự xuất hiện của những công nghệ màn hình mới như OLED hay AMOLED với thiết kế mỏng hơn, chịu lực tốt hơn và tiêu thụ ít điện năng hơn, màn hình IPS đã không còn chiếm giữ được ưu thế tuyệt đối như trước nữa. Tuy vậy, hiện nay, loại màn hình này vẫn cực kỳ phổ biến trên các thiết bị smartphone, máy tính bảng và laptop từ phân khúc phổ thông đến cao cấp. Apple vẫn duy trì việc sử dụng công nghệ IPS trên những mẫu iPhone của mình, ngoài ra những thương hiệu điện thoại còn rất “trung thành” với IPS có thể kể đến bao gồm LG, Sony, OPPO, Nokia hay Asus... Với mức độ phổ biến như hiện nay, tương lai của màn hình IPS chắn chắn sẽ còn được đảm bảo trong nhiều năm tiếp theo.

So sánh Ưu, nhược điểm của màn hình IPS và TN

Tuy màn hình TN đã xuất hiện từ khá lâu và có vẻ như đã lạc hậu, tuy nhiên loại màn hình này vẫn có những ưu điểm đáng giá mà màn hình IPS vẫn chưa đáp ứng được.

Điển hình nhất là tốc độ phản hồi rất nhanh, có thể đạt 1 ms và được xem là nhanh hơn nhiều với những chiếc màn hình IPS cao cấp hiện nay. Ngoài ra, màn hình TN còn cho phép hiển thị hình ảnh với tần số quét cao, có thể lên đến 240 Hz, một con số không tưởng so với công nghệ màn hình IPS hiện nay.

màn hình ips và tn

Tuy được cải tiến mỗi năm, nhưng nhược điểm lớn nhất trên màn hình TN vẫn là góc nhìn hẹp, tức là hình ảnh sẽ bị biến sắc, trở nên nhạt và khó thấy hơn nếu như người dùng không nhìn theo hướng trực diện. 

màn hình ips và tn

Trong khi đó, màn hình IPS nói chung cho góc nhìn rộng và khả năng đảm bảo màu sắc rất tốt cho dù thay đổi hướng nhìn. Ngoài ra, với cấu trúc tinh thể lỏng cũng giúp cho màn hình IPS trở nên bền, có tuổi thọ cao và khả năng giữ màu tốt hơn so với các loại khác, đặc biệt là không gặp phải hiện tượng lóe sáng hay cháy hình khi chạm tay vào.

Nhược điểm được xem lớn nhất trên màn hình IPS là giá thành sản xuất khá cao và tốn năng lượng hơn 15% so với màn hình TN.

Bảng tóm tắt ưu nhược điểm màn hình IPS và TN:

  Màn hình IPS Màn hình TN
Ưu điểm

- Hình ảnh đẹp, màu sắc rõ nét.

- Góc nhìn rộng.

- Độ sáng, độ tương phản cao.

- Không hiện sáng khi chạm vào.

- Tuổi thọ cao.

- Giá tiền sản xuất thấp.

- Thời gian đáp ứng thấp, rất phù hợp cho game thủ.

- Tiết kiệm điện.
Nhược điểm

- Giá tiền sản xuất  cao.

- Tiêu hao điện nhiều hơn so với TN.

- Góc nhìn hẹp hơn so với IPS.

- Màu sắc nếu nhìn góc nghiêng mờ và nhạt.

Cách nhận biết laptop dùng màn hình IPS hay TN

màn hình IPS và TN

Dựa vào các ưu, nhược điểm được liệt kê ở  trên, chúng ta có thể dễ dàng nhận biết đâu là laptop dùng màn hình IPS, đâu là laptop dùng màn hình TN.

Cách nhận diện chính xác nhất là góc nhìn, nếu bạn nhìn vào một chiếc màn hình và thay đổi góc nhìn từ trái sang phải, trên xuống dưới mà vẫn không có thay đổi gì nhiều về độ nét, màu sắc thì đó thực sự là thiết bị dùng màn hình IPS. Ngược lại, nếu màu sắc biến đổi, hình ảnh trở nên nhòe hơn, nhạt hơn khi thay đổi góc nhìn thì đích thực đó là màn hình TN.

ưu nhược điểm màn hình IPS

Ngoài ra, bạn còn có thể áp dụng một số thủ thuật nhận biết phụ để có một kết quả phân biệt chắc chắn hơn như: Nếu thiết bị của bạn có tình trạng hở sáng (ánh sáng phát ra từ các góc hở trên thiết bị) thì đó là màn hình IPS, hoặc nếu chạm vào màn hình mà có hiện tượng cháy sáng thì đó là màn hình TN, còn màn hình IPS chỉ có tình trạng biến đổi nhẹ màu sắc.

Nên chọn IPS hay TN?

màn hình ips và tn

Nếu như có đầy đủ điều kiện về tài chính thì khi mua laptop hoặc màn hình ngoài cho máy tính bàn, bạn nên chọn tiêu chuẩn màn hình IPS vì công nghệ này cho ưu điểm cao về màu sắc, độ nét và góc nhìn rộng. Thích hợp cho các bạn chuyên về đồ họa, giải trí nhiều.

Còn nếu như không đặt nặng về vấn đề chất lượng hiển thị, tối ưu giá thành thì màn hình TN là một lựa chọn tối ưu hơn về kinh tế. Công nghệ màn hình này khá thích hợp cho các bạn chuyên game, yêu cầu tần số quét và độ phản hồi cao.